LUẬT VIỄN THÔNG 2023 – CHÍNH THỨC XOÁ BỎ MỌI HẠN CHẾ VỀ TỶ LỆ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI ĐỐI VỚI CÁC DỊCH VỤ VIỄN THÔNG TRÊN INTERNET

Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công nghệ số, chuyển đổi số đã diễn ra mạnh mẽ với tốc độ chưa từng có trong hơn 10 năm qua, có tác động lớn đến lĩnh vực viễn thông. Hạ tầng viễn thông số nổi lên bên cạnh hạ tầng truyền thống, dữ liệu trở thành tài nguyên số quan trọng, nhiều công nghệ mới trong lĩnh vực viễn thông ra đời đặt ra nhu cầu cấp thiết phải có các quy định pháp luật vừa quản lý chặt chẽ các hoạt động kinh doanh, cung cấp dịch vụ viễn thông, bảo vệ người tiêu dùng, vừa tạo hành lang cho đầu tư, phát triển thị trường viễn thông đầy tiềm năng của Việt Nam. Luật Viễn Thông sửa đổi 2023 ra đời nhằm đáp ứng xu thế này của Việt Nam cũng như thế giới.

Tiếp tục chuỗi chuyên đề cập nhật các Luật mới ban hành, ATA xin trình bày chuyên đề “Luật Viễn thông 2023 – Chính thức xoá bỏ mọi hạn chế về tỷ lệ đầu tư nước ngoài đối với các dịch vụ viễn thông trên Internet”.

1. TĂNG CƯỜNG NGHĨA VỤ CỦA DOANH NGHIỆP VIỄN THÔNG

1.1. Ràng buộc nghĩa vụ trong việc ngăn chặn, xử lý cuộc gọi, tin nhắn “rác”

Các cuộc gọi tin nhắn bán hàng, chào mời dịch vụ, thậm chí là lừa đảo tuyển dụng, lừa đảo đa cấp, đầu tư, đánh bạc, lừa đảo chuyển tiền,… là vấn nạn đã gây nhiều phiền toái cho người tiêu dùng lĩnh vực viễn thông. Tuy nhiên, SIM rác được sử dụng để thực hiện cuộc gọi, tin nhắc “rác” này lại là nguồn thu khổng lồ cho các doanh nghiệp viễn thông. Điều này cũng là một phần nguyên nhân khiến việc ngăn chặn hoạt động này từ phía nhà mạng viễn thông chưa được triệt để. Xuất phát từ thực tiễn này, Luật Viễn thông sửa đổi 2023 đã bổ sung, siết chặt thêm nghĩa vụ cho doanh nghiệp viễn thông phải thực hiện xác thực, lưu giữ, sử dụng thông tin thuê bao viễn thông và xử lý SIM có thông tin thuê bao viễn thông không đầy đủ, không chính xác theo quy định của Chính phủ. Bên cạnh vấn đề quản lý thông tin thuê bao và xử lý SIM “rác”, doanh nghiệp viễn thông cũng có thêm những nghĩa vụ sau:

• Phòng, chống, ngăn chặn tin nhắn, cuộc gọi vi phạm quy định của pháp luật theo quy định của Chính phủ.
• Ngừng cung cấp dịch vụ viễn thông đối với thuê bao viễn thông vi phạm pháp luật về viễn thông.

1.2. Tích hợp trách nhiệm trong quản lý hạ tầng viễn thông theo các quy định chuyên ngành

Luật Viễn thông sửa đổi 2023 bổ sung thêm các nghĩa vụ sau đây đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ có hạ tầng mạng:

• Thu hồi, tháo dỡ các công trình viễn thông thuộc quyền sở hữu, quản lý có dấu hiệu nguy hiểm, không bảo đảm an toàn cho khai thác, sử dụng theo quy định của pháp luật về xây dựng;
• Hạ ngầm, chỉnh trang đường cáp viễn thông theo quy định của Chính phủ.

Những quy định này bổ sung phù hợp với các quy định pháp luật chuyên ngành về xây dựng và quản lý cáp ngầm hiện hành.

1.3. Bổ sung nghĩa vụ về báo cáo của doanh nghiệp viễn thông

Doanh nghiệp viễn thông, ngoài nghĩa vụ báo cáo định kỳ hoặc đột xuất về hoạt động viễn thông của doanh nghiệp theo quy định của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, thì còn phải báo cáo về tình hình sử dụng mã, số viễn thông, tài nguyên Internet đã được phân bổ, cấp.

Bên cạnh đó, để phù hợp với mục tiêu chuyển đổi số trong lĩnh vực hành chính, hướng tới xây dựng Chính phủ điện tử, Luật Viễn thông sửa đổi 2023 yêu cầu doanh nghiệp viễn thông phải có phương án sẵn sàng kết nối kỹ thuật phục vụ việc báo cáo số liệu bằng phương tiện điện tử.

1.4. Doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ mới phải công bố chất lượng dịch vụ

• Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông cơ bản trên mạng Internet phải công bố chất lượng dịch vụ do mình cung cấp nếu có sở hữu hạ tầng mạng hoặc có thỏa thuận với doanh nghiệp viễn thông có hạ tầng mạng; công bố chất lượng dịch vụ do mình cung cấp phụ thuộc vào chất lượng mạng viễn thông, dịch vụ viễn thông do các doanh nghiệp viễn thông khác quản lý, cung cấp nếu không sở hữu hạ tầng mạng, không có thỏa thuận với doanh nghiệp viễn thông có hạ tầng mạng.
• Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung tâm dữ liệu (data center), dịch vụ điện toán đám mây (cloud) phải công bố chất lượng dịch vụ do mình cung cấp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp trước khi đưa trung tâm dữ liệu vào sử dụng để kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây cho công cộng phải thực hiện công bố về sự phù hợp của trung tâm dữ liệu với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật theo quy định của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông.

1.5. Bổ sung quy định về nghĩa vụ của các doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp viễn thông có vị trí thống lĩnh thị trường

Theo quy định tại Luật Cạnh tranh, doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường nếu có sức mạnh thị trường đáng kể được xác định theo tiêu chí doanh nghiệp có sức mạnh thị trường đáng kể hoặc có thị phần từ 30% trở lên trên thị trường liên quan. Trên thực tế, Việt Nam có một số ít doanh nghiệp viễn thông chiếm thị phần lớn và danh sách các doanh nghiệp này ít có sự thay đổi theo thời gian. Do đó, việc quản lý chặt chẽ các hoạt nghiệp này là vô cùng quan trọng để đảm bảo thị trường phát triển lành mạnh và thúc đẩy sự tham gia thị trường của các nhà cung cấp mới.

Luật Viễn thông sửa đổi 2023 yêu cầu nhóm doanh nghiệp viễn thông có vị trí thống lĩnh thị trường phải có nghĩa vụ:

• Bán buôn cho doanh nghiệp viễn thông khác khi có yêu cầu;
• Thực hiện hạch toán chi phí, xác định giá thành dịch vụ viễn thông theo quy định;
• Không cung cấp dịch vụ viễn thông với giá dịch vụ thấp hơn giá thành trừ trường hợp khuyến mại; và
• Xây dựng thỏa thuận mẫu về cung cấp dịch vụ bán buôn theo quy định.

1.6. Quy định chặt chẽ các trường hợp doanh nghiệp viễn thông được đơn phương chấm dứt hợp đồng với người sử dụng dịch vụ viễn thông

Theo quy định mới tại Luật Viễn thông sửa đổi 2023, có 3 trường hợp doanh nghiệp viễn thông được đơn phương chấm dứt hợp đồng với người sử dụng dịch vụ viễn thông:

• Người sử dụng dịch vụ viễn thông vi phạm hợp đồng cung cấp và sử dụng dịch vụ viễn thông đã giao kết;
• Thuê bao viễn thông vi phạm pháp luật về viễn thông;
• Có yêu cầu bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Việc đưa trường hợp thuê bao viễn thông vi phạm pháp luật về viễn thông vào cơ sở để doanh nghiệp viễn thông đơn phương chấm dứt hợp đồng đồng thời thống nhất với quy định về nghĩa vụ ngừng cung cấp dịch vụ viễn thông đối với thuê bao viễn thông vi phạm pháp luật, củng cố thêm căn cứ cho hoạt động ngăn chặn SIM rác, cuộc gọi, tin nhắn “rác” của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông.

1.7. Doanh nghiệp viễn thông phải thực hiện thủ tục thông báo hoặc xin chấp thuận trước khi chính thức ngừng kinh doanh dịch vụ viễn thông

Luật 2009 chỉ yêu cầu doanh nghiệp viễn thông khi ngừng kinh doanh dịch vụ viễn thông thì chỉ cần thông báo cơ quan quản lý chuyên ngành về viễn thông (Cục Viễn thông), đồng thời có biện pháp bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng dịch vụ viễn thông và các bên có liên quan. Luật Viễn thông sửa đổi 2023 quy định mang tính chặt chẽ hơn theo hướng tăng cường trách nhiệm của doanh nghiệp cũng như vai trò quản lý Nhà nước của cơ quan thẩm quyền.

Theo đó, doanh nghiệp viễn thông sẽ phải thực hiện thủ tục thông báo ngừng kinh doanh và chỉ được ngừng kinh doanh khi đáp ứng đủ điều kiện gồm:

• Có phương án bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng dịch vụ viễn thông theo hợp đồng cung cấp và sử dụng dịch vụ viễn thông đã giao kết và của các bên có liên quan;
• Đã thông báo cho Bộ Thông tin và Truyền thông về việc ngừng kinh doanh dịch vụ viễn thông.

Đối với doanh nghiệp viễn thông nắm giữ phương tiện thiết yếu, doanh nghiệp viễn thông hoặc nhóm doanh nghiệp viễn thông có vị trí thống lĩnh thị trường đối với thị trường dịch vụ viễn thông Nhà nước quản lý, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông công ích, ngoài các điều kiện trên, các doanh nghiệp chỉ được ngừng kinh doanh một phần hoặc toàn bộ các dịch vụ viễn thông trực tiếp liên quan đến phương tiện thiết yếu, dịch vụ viễn thông thống lĩnh thị trường, dịch vụ viễn thông công ích nếu đáp ứng thêm các điều kiện sau đây và phải được Bộ Thông tin và Truyền thông chấp thuận bằng văn bản:

• Trường hợp ngừng kinh doanh dịch vụ viễn thông mà không chấm dứt hoạt động thì phải bảo đảm cung cấp cho người sử dụng dịch vụ viễn thông các dịch vụ viễn thông thay thế, chuyển người sử dụng dịch vụ sang sử dụng dịch vụ viễn thông tương ứng của doanh nghiệp viễn thông khác hoặc thỏa thuận bồi thường cho người sử dụng dịch vụ;
• Trường hợp ngừng kinh doanh dịch vụ do chấm dứt hoạt động thì phải có biện pháp bảo đảm tiếp tục duy trì việc cung cấp dịch vụ viễn thông cho người sử dụng trong phương án tổ chức lại hoặc phương án phá sản, giải thể doanh nghiệp.

1.8. Bổ sung, làm rõ các trách nhiệm, nghĩa vụ của doanh nghiệp viễn thông trong quá trình cung cấp dịch vụ viễn thông

• Đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông cơ bản
• Đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung tâm dữ liệu
• Đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ điện toán đám mây

2. SỬA ĐỔI, BỔ SUNG QUY ĐỊNH CẤP PHÉP TRONG LĨNH VỰC VIỄN THÔNG

2.1. Điều chỉnh tên gọi giấy phép viễn thông phù hợp với bản chất loại hình kinh doanh dịch vụ và nghiệp vụ

Luật Viễn thông sửa đổi 2023 vẫn quy định 2 loại giấy phép viễn thông là giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông và giấy phép nghiệp vụ viễn thông. Tuy nhiên, Luật bỏ tên gọi Giấy phép thiết lập mạng viễn thông công cộng trong loại giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông. Theo đó, giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông sẽ gồm 2 loại:

• Giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng có thời hạn không quá 15 năm được cấp cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ có hạ tầng mạng;
• Giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông không có hạ tầng mạng có thời hạn không quá 10 năm được cấp cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ không có hạ tầng mạng.

Còn đối với giấy phép nghiệp vụ thì bổ sung thêm 1 loại “Giấy phép thiết lập mạng viễn thông, có thời hạn không quá 10 năm được cấp cho đài phát thanh quốc gia, đài truyền hình quốc gia thuộc Chính phủ để thực hiện chức năng thông tin, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước hoạt động không nhằm mục đích sinh lợi”.

2.2. Đơn giản hoá thủ tục cấp phép viễn thông

Luật Viễn thông sửa đổi 2023 đã bổ sung quy định về 02 hình thức cấp giấy phép viễn thông gồm:

a. Cấp phép riêng: Là hình thức cấp giấy phép viễn thông trên cơ sở ấn định các điều kiện và nghĩa vụ riêng cho doanh nghiệp được áp dụng cho các trường hợp:

• Giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng sử dụng tần số vô tuyến điện được cấp thông qua đấu giá, thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện hoặc được cấp lại giấy phép sử dụng băng tần;
• Giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng cấp tại các khu vực có yêu cầu đặc biệt theo quy định của Chính phủ.

b. Cấp phép nhóm: Là hình thức cấp giấy phép viễn thông được thực hiện trên cơ sở đáp ứng các điều kiện và nghĩa vụ quy định chung cho các tổ chức, doanh nghiệp được áp dụng cho các trường hợp:

• Giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng không thuộc trường hợp phải cấp giấy phép riêng;
• Giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông không có hạ tầng mạng, trừ trường hợp cung cấp dịch vụ phải thực hiện thủ tục đăng ký và thông báo cung cấp dịch vụ viễn thông;
• Giấy phép nghiệp vụ viễn thông.

Ngoài ra, Luật Viễn thông sửa đổi 2023 bổ sung thêm cơ chế đăng ký và thông báo của doanh nghiệp viễn thông khi cung cấp dịch vụ bên cạnh cơ chế cấp phép. Theo đó, doanh nghiệp không cần phải xin cấp phép mà chỉ cần tự kê khai việc đáp ứng điều kiện hoặc tự kê khai thông tin về dịch vụ mà mình cung cấp trước khi chính thức kinh doanh dịch vụ viễn thông. Hiện nay, Luật giao cho Chính phủ ban hành danh mục dịch vụ viễn thông được áp dụng thủ tục đăng ký, thông báo. Theo đánh giá của ATA, quy định này tạo điều kiện và giảm bớt thủ tục hành chính cho doanh nghiệp khi kinh doanh các dịch vụ viễn thông.

2.3. Doanh nghiệp chỉ được tham gia đấu giá, thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện khi đã hoàn thành các nghĩa vụ tài chính

Luật Viễn thông 2023, bổ sung quy định về điều kiện của doanh nghiệp viễn thông tham gia đấu giá, thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện hoặc được cấp lại giấy phép sử dụng băng tần. Bên cạnh những điều kiện chung được áp dụng, một điều kiện trọng yếu mà doanh nghiệp cần phải đáp ứng là phải hoàn thành các nghĩa vụ về tài chính về viễn thông trước khi tham gia đấu giá, thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện. Việc đưa ra điều kiện này là để xác định, đánh giá tính cam kết của các doanh nghiệp tham gia đấu giá, tránh tình trạng bỏ cọc, không thực hiện nghĩa vụ khi trúng đấu giá.

2.4. Bổ sung trường hợp thu hồi giấy phép viễn thông, trường hợp bắt buộc chấm dứt hoạt động cung cấp dịch vụ viễn thông đã đăng ký, thông báo

Luật Viễn thông 2009 đã có quy định về 05 trường hợp thu hồi giấy phép viễn thông. Tuy nhiên, sau 12 năm triển khai, quy định này cho thấy sự sơ sài chưa đáp ứng được thực tế hiện nay. Luật Viễn thông sửa đổi 2023 đã bổ sung thêm các trường hợp thu hồi giấy phép viễn thông như sau:

• Tự nguyện hoàn trả giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông;
• Bị thu hồi toàn bộ tài nguyên tần số vô tuyến điện đã được cấp theo giấy phép viễn thông nếu trong thời hạn 12 tháng kể từ khi quyền sử dụng tần số vô tuyến điện bị thu hồi mà không sửa đổi, bổ sung, cấp lại giấy phép hoạt động viễn thông;
• Không nộp đủ phí quyền hoạt động viễn thông sau 12 tháng kể từ ngày hết hạn nộp tiền quy định tại pháp luật về phí và lệ phí theo thông báo của cơ quan đã cấp giấy phép viễn thông cho tổ chức, doanh nghiệp.

Ngoài ra, để thống nhất với quy định về hình thức đăng ký cung cấp dịch vụ viễn thông, Luật cũng quy định bổ sung các trường hợp doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông theo hình thức đăng ký, thông phải chấm dứt hoạt động cung cấp dịch vụ viễn thông:

• Có hành vi bị cấm trong lĩnh vực viễn thông;
• Không nộp đủ phí quyền hoạt động viễn thông sau 12 tháng kể từ ngày hết hạn nộp tiền quy định tại pháp luật về phí và lệ phí theo thông báo của cơ quan đã cấp giấy phép viễn thông cho tổ chức, doanh nghiệp;
• Không đáp ứng điều kiện cung cấp dịch vụ viễn thông đối với dịch vụ cung cấp theo hình thức đăng ký;
• Ngừng kinh doanh dịch vụ viễn thông trong 01 năm liên tục mà không thông báo cho Bộ Thông tin và Truyền thông.

3. BỔ SUNG QUY ĐỊNH ĐIỀU CHỈNH CÁC VẤN ĐỀ TRONG KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG

3.1. Bổ sung vào quy phạm Luật các dịch vụ viễn thông mới

Các dịch vụ mới được bổ sung bao gồm dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (OTT viễn thông), dịch vụ trung tâm dữ liệu (data center), dịch vụ điện toán đám mây (cloud). Việc bổ sung các loại hình dịch vụ này vào Luật Viễn thông 2023 có nhiều ý nghĩa trong công tác quản lý việc cung cấp dịch vụ trong thị trường Việt Nam, củng cố công tác bảo vệ người tiêu dùng, tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp, thu hút vốn đầu tư nước ngoài trong việc cung cấp các dịch vụ này.

3.2. Bổ sung quy định quản lý hoạt động bán buôn trong viễn thông

Lần đầu tiên luật viễn thông có quy định về hoạt động bán buôn trong lĩnh vực viễn thông. Hoạt động bán buôn trong viễn thông là việc doanh nghiệp viễn thông cho doanh nghiệp viễn thông khác thuê mạng viễn thông hoặc mua lưu lượng, dịch vụ viễn thông của mình để phục vụ việc cung cấp dịch vụ viễn thông.

Luật bổ sung quy định quản lý hoạt động bán buôn trong viễn thông theo nguyên tắc kết hợp giữa pháp luật quản lý cạnh tranh chung và pháp luật chuyên ngành viễn thông để thúc đẩy phát triển thị trường bán buôn. Hoạt động bán buôn trong viễn thông thực hiện theo các quy định sau đây:

• Bảo đảm cung cấp dịch vụ với giá và các điều kiện liên quan công bằng, hợp lý, không phân biệt đối xử;
• Minh bạch thông tin về giá, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật viễn thông, chất lượng mạng, dịch vụ viễn thông.

Thị phần chủ yếu của dịch vụ viễn thông di động mặt đất nói riêng và ngành viễn thông nói chung do 3 công ty lớn nắm giữ là Tập đoàn Viễn thông Quân đội Việt Nam (Viettel), Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), Tổng Công ty Viễn thông Mobiphone. Đặc điểm của ngành viễn thông là đòi hỏi đầu tư lớn để nâng cấp và xây dựng cơ sở hạ tầng. Do đó, lợi thế của những doanh nghiệp viễn thông đã lớn mạnh hiện nay rất khó để các doanh nghiệp khác cạnh tranh. Việc thúc đẩy, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động bán buôn lĩnh vực viễn thông tạo nên động lực mới cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia vào thị trường viễn thông còn nhiều tiềm năng của Việt Nam.

3.3. Bổ sung quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát công nghệ mới, mô hình mới trong hoạt động viễn thông

Luật Viễn thông 2023 bổ sung quyền nghiên cứu phát triển, triển khai thử nghiệm công nghệ mới, mô hình mới trong hoạt động viễn thông cho các doanh nghiệp viễn thông. Ngoài ra, luật cũng quy định nội dung quản lý nhà nước trong lĩnh vực viễn thông bao gồm xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch và chính sách phát triển viễn thông; văn bản quy phạm pháp luật về viễn thông; quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát công nghệ mới, mô hình mới trong hoạt động viễn thông; tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật, yêu cầu kỹ thuật, định mức kinh tế,  kỹ thuật về viễn thông. Điều này nhằm khuyến khích các hoạt động nghiên cứu, thử nghiệm công nghệ, mô hình mới cũng như tăng cường sự quản lý, giám sát của cơ quan nhà nước trong lĩnh vực có tốc độ phát triển nhanh như lĩnh vực viễn thông.

4. QUY ĐỊNH TẠO THUẬN LỢI CHO VIỆC PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG VIỄN THÔNG

4.1. Bổ sung quy định về quy hoạch hạ tầng viễn thông

Theo quy định trước đây, trên cơ sở quy hoạch phát triển viễn thông quốc gia, doanh nghiệp viễn thông xây dựng quy hoạch, kế hoạch của doanh nghiệp mình. Nay, theo Tại Khoản 3 Điều 8 Luật Viễn thông. Các doanh nghiệp khi xây dựng quy hoạch, kế hoạch của doanh nghiệp mình sẽ căn cứ vào:

• Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông;
• Các quy hoạch vùng, tỉnh;
• Các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có liên quan.

Nội dung này vừa hướng đến sự thống nhất giữa quy định luật viễn thông với các quy định chuyên ngành về quy hoạch, xây dựng vừa cụ thể hoá mục tiêu tạo dựng sự phát triển hài hòa, bền vững giữa các vùng và địa phương, giảm sự bất bình đẳng giữa các vùng, miền; bảo đảm khai thác tốt nhất tiềm năng, lợi thế của quốc gia, vùng, địa phương.

4.2. Cho phép công trình viễn thông được xây dựng, lắp đặt trên tài sản công

Luật Viễn thông 2023 mở rộng, cho phép cho phép công trình viễn thông được xây dựng, lắp đặt trên tài sản công bao gồm trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, đất, tài sản của lực lượng vũ trang và tài sản kết cấu hạ tầng phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng với điều kiện phải bảo đảm các nguyên tắc sau:

• Việc thiết kế, xây dựng, lắp đặt công trình viễn thông phải phù hợp quy hoạch hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động, tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật về xây dựng, quy chuẩn kỹ thuật viễn thông và quy định khác của pháp luật có liên quan
• Không làm ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị được giao quản lý, sử dụng tài sản công, đến công năng sử dụng của tài sản công mà công trình viễn thông được lắp đặt;
• Bảo đảm tính khả thi về kỹ thuật; cảnh quan, môi trường, an toàn, an ninh.

Việc xây dựng, lắp đặt công trình viễn thông trên tài sản công được thực hiện thông qua thỏa thuận giữa doanh nghiệp lắp đặt công trình viễn thông và cơ quan, tổ chức, đơn vị được giao quản lý, sử dụng tài sản công. Số tiền thu được từ thỏa thuận lắp đặt công trình viễn thông trên tài sản công được quản lý và sử dụng theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

4.3. Bổ sung nghĩa vụ của chủ đầu tư xây dựng tòa nhà chung cư, công trình công cộng, khu chức năng trong việc lắp đặt hạ tầng viễn thông

Theo quy định mới tại Luật Viễn thông 2023, chủ đầu tư xây dựng nhà chung cư, công trình công cộng, khu chức năng, cụm công nghiệp quy định tại pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng có nghĩa vụ sau đây:

• Có phương án thiết kế xây dựng hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong đầu tư xây dựng và thuận tiện cho việc thiết lập cơ sở hạ tầng viễn thông và cung cấp, sử dụng dịch vụ viễn thông;
• Thiết kế, lắp đặt hoặc tổ chức việc thiết kế, lắp đặt mạng cáp viễn thông trong nhà chung cư, công trình công cộng khi xây dựng nhà chung cư, công trình công cộng;
• Bố trí mặt bằng cho việc lắp đặt cột ăng ten trên mái tòa nhà, hệ thống thu phát sóng di động trong nhà chung cư, công trình công cộng nếu khả thi về kỹ thuật;
• Bố trí mặt bằng cho việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động, lắp đặt thiết bị viễn thông trong khu chức năng, cụm công nghiệp.

Ngoài ra, việc thiết kế, xây dựng, quản lý sử dụng hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động, mạng cáp viễn thông, hệ thống thu phát sóng di động trong nhà chung cư, công trình công cộng, khu chức năng, cụm công nghiệp phải bảo đảm khả năng cung cấp dịch vụ của tối thiểu là 02 doanh nghiệp viễn thông cho người sử dụng.

Như vậy, việc thiết kế, xây dựng, sắp xếp mặt bằng cho hạ tầng viễn thông gắn liền với việc xây dựng các hạng mục nhà chung cư, khu chức năng, cụm công nghiệp. Điều này giúp thúc đẩy sự phát triển của hạ tầng viễn thông một cách hiệu quả và triệt để hơn.

4.4. Bổ sung trường hợp chia sẻ hạ tầng viễn thông

Cùng với quy định cho phép xây dựng, lắp đặt công trình viễn thông trên tài sản công, Luật Viễn thông 2023 còn bổ sung quy định doanh nghiệp viễn thông chia sẻ hạ tầng viễn thông giữa doanh nghiệp viễn thông với các cơ quan, tổ thức trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh… Việc chia sẻ cơ sở hạ tầng viễn thông được thực hiện thông qua hợp đồng trên cơ sở bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên có liên quan.

Chi tiết áp dụng việc chia sẻ hạ tầng viễn thông, luật cũng quy định:

• Trường hợp các bên không thỏa thuận được về giá chia sẻ cơ sở hạ tầng viễn thông thì thực hiện hiệp thương theo quy định của pháp luật về giá.
• Trường hợp không thống nhất được đối với các nội dung khác về chia sẻ cơ sở hạ tầng viễn thông thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định.

5. XOÁ BỎ HẠN CHẾ VỀ TỶ LỆ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI ĐỐI VỚI CÁC HOẠT ĐỘNG KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG TRÊN INTERNET

Theo quy định tại Điều 28 và Điều 29 Luật Viễn thông sửa đổi 2023, việc đầu tư kinh doanh dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet, dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây không giới hạn tỷ lệ sở hữu cổ phần, phần vốn góp khi thành lập doanh nghiệp hoặc tỷ lệ đóng góp của nhà đầu tư nước ngoài trong hợp đồng hợp tác kinh doanh. Với quy định này, nhà đầu tư nước ngoài được chào đón gia nhập thị trường Việt Nam cùng nguồn vốn và công nghệ. Quy định này sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường kinh doanh dịch vụ viễn thông, giúp người tiêu dùng được tiếp cận với nhiều dịch vụ tốt hơn và có tính cạnh tranh hơn.

Như vậy, Luật Viễn thông đã chạm đến hầu hết các vấn đề thời sự trong thời gian qua trong lĩnh vực viễn thông, luật hóa và đưa vào quản lý hàng loạt dịch vụ mới, mở cửa cho nguồn vốn nước ngoài tham gia vào thị trường viễn thông của Việt Nam. Đây là các quy định mở đường cho các quy định chi tiết sẽ được ban hành sau này, với mục tiêu vừa tạo ra hành lang thông thoáng cho hoạt động đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp viễn thông, vừa quản lý chặt chẽ các hoạt động cung cấp dịch vụ cũng như tăng cường hoạt động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới, tiến bộ trong lĩnh vực này. Trong đó, việc mở cửa hoàn toàn, không hạn chế tỷ lệ tham gia của nhà đầu tư nước ngoài trong việc kinh doanh các dịch vụ viễn thông trên internet, dịch vụ trung tâm dữ liệu và dịch vụ điện toán đám mây là một quy định mang tính đột phá. Tuy nhiên, quy định này cũng đặt ra một thách thức vô cùng to lớn cho công tác quản lý nhà nước bởi lĩnh vực viễn thông luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh với sự xuất hiện ngày càng nhiều của các loại hình tội phạm có tính chất xuyên biên giới với thủ đoạn hết sức cao cấp và tinh vi.