Ngày 27/12/2022, Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Công văn số 206/TANDTC-PC ("Công văn 206”) gửi các Tòa án nhân dân, Tòa án quân sự và các đơn vị thuộc Tòa án nhân dân tối cao thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong công tác xét xử của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
Các giải đáp của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao (“HĐTP”) tập trung vào các lĩnh vực hình sự và tố tụng hình sự, dân sự và tố tụng dân sự, kinh doanh thương mại, đã giúp các Tòa án nhân dân tháo gỡ một số khó khăn trong hoạt động xét xử, cũng đồng thời đặt ra một số hướng áp dụng quy định pháp luật trong thực tiễn.
ATA xin đưa ra một số nội dung đáng lưu ý tại Công văn 206 như sau:
Quan hệ hôn nhân chỉ chấm dứt theo bản án hoặc quyết định của Toà án có hiệu lực pháp luật
Vấn đề đặt ra: Trong vụ việc hôn nhân và gia đình, Hòa giải viên đã hòa giải thành và hai bên thuận tình ly hôn, cùng ký vào Biên bản ghi nhận kết quả hòa giải thành. Nhưng các bên không đề nghị Tòa án ra Quyết định công nhận thuận tình ly hôn. Vậy Biên bản ghi nhận kết quả hòa giải thành có giá trị pháp lý không? Có được coi là hai hên đã ly hôn và chấm dứt quan hệ hôn nhân không?
Giải đáp của HĐTP: biên bản ghi nhận kết quả hòa giải thành trong đó ghi nhận việc vợ và chồng thuận tình ly hôn chỉ có giá trị pháp lý là cơ sở để Tòa án có thẩm quyền xem xét, ra quyết định thuận tình ly hôn (công nhận kết quả hòa giải thành). Theo đó, quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày quyết định thuận tình ly hôn có hiệu lực pháp luật. Nếu các bên không yêu cầu Tòa án ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn thì về pháp lý, quan hệ hôn nhân chưa chấm dứt.
Phân định rõ ràng tư cách tham gia tố tụng của “Hộ kinh doanh” và “Chủ Hộ kinh doanh”
Vấn đề đặt ra: Khi giải quyết các tranh chấp mà 1 bên đương sự là hộ kinh doanh cá thể, trong đó chủ hộ kinh doanh là người trên 60 tuổi. Vậy trường hợp này có được miễn án phí theo quy định áp dụng với người trên 60 tuổi không?
Giải đáp của HĐTP: chủ hộ kinh doanh chỉ là người đại diện cho hộ kinh doanh tham gia tố tụng tại Tòa án chứ không phải chủ thể tham gia tố tụng (không phải là đương sự). Do đó, hộ kinh doanh là chủ thể phải nộp án phí chứ không phải là chủ hộ kinh doanh. Vì vậy, nếu chủ hộ kinh doanh là người trên 60 tuổi thì hộ kinh doanh cũng không được miễn án phí theo quy định.
Theo đó, với căn cứ và hướng dẫn nêu trên, HĐTP đã phân định rõ ràng tư cách tham gia cũng như quyền, nghĩa vụ khi tham gia tố tụng của “hộ kinh doanh” và “chủ hộ kinh doanh”.
Làm rõ vấn đề có hay không áp dụng thời hiệu khởi kiện trong tố tụng hành chính
Vấn đề đặt ra: Có áp dụng quy định tại Khoản 2 Điều 149 Bộ luật Dân sự năm 2015 về việc đương sự phải đưa ra yêu cầu áp dụng thời hiệu khởi kiện khi giải quyết các vụ án hành chính không?
Giải đáp của HĐTP: khi thời hiệu khởi kiện đã hết thì Tòa án đình chỉ giải quyết vụ án hành chính mà không đưa ra điều kiện đương sự có yêu cầu áp dụng thời hiệu. Như vậy, trong tố tụng hành chính Tòa án sẽ chủ động xác định và quyết định áp dụng thời hiệu thay vì phải nhận được yêu cầu từ đương sự.
Công văn 206 có hiệu lực kể từ ngày ban hành.
Bình luận: