Luật Phòng, chống rửa tiền số 14/2022/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 15/11/2022 ("Luật 2022"), thay thế Luật Phòng, chống rửa tiền số 07/2012/QH13 ("Luật 2012").
Luật 2022 phân loại cụ thể các trường hợp khách hàng là cá nhân và bổ sung các thông tin nhận biết khách hàng mà đối tượng báo cáo cần thu thập.
1. Phân loại cụ thể đối với trường hợp khách hàng là cá nhân
Đối với khách hàng là cá nhân, Luật 2012 chỉ phân chia khách hàng cá nhân thành hai loại gồm khách hàng là cá nhân người Việt Nam, và khách hàng là cá nhân người nước ngoài. Tuy nhiên, Luật 2022 đã phân chia khách hàng cá nhân thành 05 loại khác nhau, gồm:
- Người có một quốc tịch là người Việt Nam;
- Người có một quốc tịch là người nước ngoài cư trú tại Việt Nam;
- Người có một quốc tịch là người nước ngoài không cư trú tại Việt Nam;
- Người có từ hai quốc tịch trở lên;
- Người không quốc tịch.
Theo đó, việc phân loại khách hàng cá nhân theo quy định của Luật 2022 đã rõ ràng, chi tiết, và cụ thể hơn so với quy định của Luật 2012. Cách phân loại khách hàng cá nhân của Luật 2022 dựa trên cơ sở quốc tịch của cá nhân và đã bao quát đầy đủ các trường hợp có thể phát sinh trên thực tiễn. Việc xác định quốc tịch của cá nhân căn cứ theo quy định của Luật quốc tịch Việt Nam, Luật cư trú và các quy định khác có liên quan. Sự rõ ràng trong quy định của Luật 2022 cũng tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng báo cáo áp dụng quy định để thu thập đầy đủ, chính xác thông tin của khách hàng và cơ quan quản lý nhà nước có cơ sở để kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định pháp luật.
2. Bổ sung các thông tin nhận biết khách hàng mà đối tượng báo cáo bắt buộc phải thu thập
- Đối với khách hàng là cá nhân
Trên cơ sở việc phân loại khách hàng cá nhân, Luật 2022 đã bổ sung các thông tin nhận biết khách hàng mà đối tượng báo cáo phải thu thập. Cụ thể như sau:
- Đối với khách hàng cá nhân là người có một quốc tịch là quốc tịch nước ngoài và cư trú tại Việt Nam, ngoài thông tin về nhân thân, giấy tờ pháp lý, địa chỉ, đối tượng báo cáo cần thu thập thêm thông tin về “số điện thoại liên lạc” của khách hàng.
- Đối với khách hàng cá nhân là người có một quốc tịch là quốc tịch nước ngoài và không cư trú tại Việt Nam, ngoài các thông tin về nhân thân, giấy tờ pháp lý, đối tượng báo cáo cần thu thập thông tin về quốc tịch, nghề nghiệp, chức vụ của khách hàng.
- Đối với trường hợp khách hàng cá nhân là người có từ hai quốc tịch trở lên và cá nhân là người không quốc tịch, ngoài các thông tin về nhân thân, giấy tờ pháp lý, đối tượng báo cáo cần thu thập thông tin về quốc tịch, nghề nghiệp, chức vụ, địa chỉ cư trú ở nước ngoài và ở Việt Nam.
2. Đối với khách hàng là tổ chức
- Bên cạnh các thông tin về thông tin pháp lý, giấy tờ pháp lý, người đại diện pháp luật, đối tượng báo cáo phải thu thập thông tin về trang thông tin điện tử (nếu có), Giám đốc hoặc Tổng giám đốc (trường hợp không phải là người đại diện theo pháp luật), Kế toán trưởng hoặc người phụ trách kế toán (nếu có) của tổ chức.
- Thông tin về Giám đốc hoặc Tổng giám đốc, Kế toán trưởng gồm các họ và tên, ngày tháng năm sinh, quốc tịch, nghề nghiệp, chức vụ, số hộ chiếu, ngày cấp, nơi cấp, địa chỉ cư trú ở nước ngoài (nếu có), địa chỉ đăng ký cư trú ở Việt Nam.
3. Bổ sung quy định về xác minh thông tin nhận biết khách hàng
Luật 2022, đã bổ sung quy định, cho phép đối tượng báo cáo có thể khai thác thông tin trong các cơ sở dữ liệu quốc gia theo quy định của pháp luật, thông qua cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tổ chức khác hoặc bên thứ ba quy định tại Luật 2022 để đối chiếu, xác minh thông tin do khách hàng cung cấp.
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã và đang được Nhà nước nỗ lực hoàn thiện và đưa vào sử dụng, tạo ra sự thuận tiện trong việc tra cứu, đối chiếu, xác minh thông tin. Tuy nhiên, đối tượng báo cáo rất đa dạng với rất nhiều tổ chức, cá nhân kinh doanh trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Vì vậy, việc trao quyền cho đối tượng báo cáo khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia cũng cần phải có quy định cụ thể, chặt chẽ, đảm bảo không lợi dụng việc tra cứu thông tin để tiết lộ thông tin bí mật cá nhân.
Luật 2022 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/03/2023.
Bình luận: