Ngày 04/08/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 214/2025/NĐ-CP (“Nghị định 214”) hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu 2023 (được sửa đổi, bổ sung năm 2024 và 2025) về lựa chọn nhà thầu để thay thế cho Nghị định 24/2024/NĐ-CP (“Nghị định 24”). Về cơ bản, Nghị định 214 kế thừa các quy định của Nghị định 24 và hướng dẫn một số nội dung quan trọng khác của Luật Đấu thầu 2023, cụ thể như sau:
1. Hướng dẫn áp dụng ưu đãi trong đấu thầu
Luật Đấu thầu 2023 phân biệt giữa đấu thầu hàng hóa nói chung và đấu thầu thuốc. Tuy nhiên, Nghị định 24 chỉ quy định ưu đãi đối với hàng hóa có xuất xứ Việt Nam được áp dụng với hàng hóa nói chung mà không quy định rõ ràng ưu đãi này có áp dụng đối với hàng hóa là thuốc hay không. Để đảm bảo thống nhất với Luật Đấu thầu 2023, Nghị định 214 quy định rõ ràng hơn theo hướng ưu đãi đối với hàng hóa có xuất xứ Việt Nam cũng được áp dụng với trường hợp đấu thầu thuốc.
Ngoài ra, phù hợp với chủ trương phát triển khoa học công nghệ, Nghị định 214 cũng quy định các sản phẩm công nghệ cao thuộc Danh mục sản phẩm công nghệ cao được khuyến khích phát triển được sản xuất bởi doanh nghiệp công nghệ cao hoặc doanh nghiệp thành lập mới từ dự án đầu tư sản xuất sản phẩm công nghệ cao được cộng thêm điểm kỹ thuật trong trường hợp áp dụng phương pháp dựa trên kỹ thuật.
2. Quyền từ chối hoàn thiện hợp đồng của nhà thầu
Nghị định 214 bổ sung quy định cho phép Nhà thầu được quyền từ chối hoàn thiện hợp đồng, không bị đánh giá về uy tín theo quy định và được hoàn trả giá trị bảo đảm dự thầu (nếu có) trong trường hợp chủ đầu tư đưa ra các yêu cầu khi hoàn thiện hợp đồng không phù hợp với nội dung của hồ sơ mời thầu, hồ sơ dự thầu, kết quả thương thảo hợp đồng (nếu có), quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Về cơ bản, quy định này sẽ bảo vệ quyền lợi chính đáng của Nhà thầu trong quá trình hoàn thành hợp đồng. Tuy nhiên, Nghị định 214 chưa có hướng dẫn cụ thể về phương hướng giải quyết trong trường hợp chủ đầu tư thực hiện quyền từ chối hoàn thiện hợp đồng.
3. Hướng dẫn cụ thể các trường hợp áp dụng chỉ định thầu
Luật Đấu thầu 2023 được sửa đổi năm 2025 quy định theo hướng chỉ xác định các trường hợp chỉ định thầu mang tính nguyên tắc; trên cơ sở đó, Nghị định 214 hướng dẫn cụ thể các trường hợp chỉ định thầu. Theo đó, bên cạnh những quy định mang tính chất kế thừa và làm rõ (như các Gói thầu có yêu cầu cấp bách, khẩn cấp nhằm thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đối ngoại, bảo vệ chủ quyền quốc gia; Gói thầu cấp bách cần triển khai ngay để duy trì hoạt động của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh....), Nghị định 214 bổ sung một số trường hợp chỉ định thầu mới để đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn như:
- Gói thầu sửa chữa, cải tạo trụ sở làm việc, nhà lưu trú công vụ cho cán bộ, công chức cấp tỉnh, cấp xã, thực hiện nhiệm vụ, yêu cầu về chuyển đổi số, công nghệ thông tin có yêu cầu cấp bách về tiến độ để phục vụ việc sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức bộ máy nhà nước.
- Gói thầu xây lắp có quy mô, tính chất tương tự với gói thầu trước đó đã tổ chức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế mà nhà thầu đã thực hiện đáp ứng tiến độ, bảo đảm chất lượng, hiệu quả trong thời gian 05 năm kể từ thời điểm nhà thầu ký hợp đồng trước đó đến ngày phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
- Gói thầu thuộc các dự án, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đặc biệt theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
- Gói thầu có yêu cầu sử dụng công nghệ hoặc sản phẩm thuộc danh mục công nghệ chiến lược theo quy định của pháp luật về công nghệ cao; gói thầu có yêu cầu sử dụng hàng hóa, dịch vụ thuộc các lĩnh vực chiến lược theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.
4. Làm rõ điều kiện và điều chỉnh quy trình chỉ định thầu
Việc áp dụng chỉ định thầu (trừ trường hợp với các gói thầu có yêu cầu cấp bách, khẩn cấp) phải đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Có kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt;
- Có kế hoạch bố trí vốn để thực hiện gói thầu, trừ trường hợp đấu thầu trước quy định tại Điều 42 của Luật Đấu thầu;
- Có dự toán gói thầu được phê duyệt đối với trường hợp pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực có quy định về việc lập dự toán.
Ngoài ra, quy trình chỉ định thầu cũng được điều chỉnh theo hướng phù hợp hơn với thực tiễn, cụ thể:
- Loại bỏ Quy trình chỉ định thầu thông thường áp dụng trong trường hợp chủ đầu tư gửi hồ sơ yêu cầu cho nhiều hơn một nhà thầu. Theo đó, khi áp dụng chỉ định thầu thông thường, chủ đầu tư sẽ xác định một nhà thầu dự kiến được mời nhận hồ sơ yêu cầu; không phải đánh giá về năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu dự kiến được mời nhận hồ sơ yêu cầu khi xác định nhà thầu này.
- Đối với quy trình chỉ định thầu rút gọn, Nghị định yêu cầu chủ đầu tư và nhà thầu thương thảo về giá, bảo đảm giá đề nghị trúng thầu tiết kiệm, hiệu quả kinh tế.
- Trường hợp gói thầu xây lắp chỉ định nhà thầu đã từng ký hợp đồng và thực hiện hiệu quả trong thời hạn 05 năm trước đó, chủ đầu tư và nhà thầu thương thảo về giá, bảo đảm tiết kiệm tối thiểu 5% giá gói thầu
- Chủ đầu tư không bắt buộc thẩm định hồ sơ yêu cầu.
Nghị định 214 có hiệu lực thi hành từ ngày 04/08/2025.
Bình luận: