NGHỊ ĐỊNH 310/2025/NĐ-CP: QUY ĐỊNH CHI TIẾT VÀ NÂNG CAO MỨC PHẠT ĐỐI VỚI HÀNH VI LẬP HÓA ĐƠN KHÔNG ĐÚNG THỜI ĐIỂM VÀ KHÔNG LẬP HÓA ĐƠN

NGHỊ ĐỊNH 310/2025/NĐ-CP: QUY ĐỊNH CHI TIẾT VÀ NÂNG CAO MỨC PHẠT ĐỐI VỚI HÀNH VI LẬP HÓA ĐƠN KHÔNG ĐÚNG THỜI ĐIỂM VÀ KHÔNG LẬP HÓA ĐƠN

Ngày 02/12/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 310/2025/NĐ-CP (“Nghị định 310”) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 125/2020/NĐ-CP (“Nghị định 125”) ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn. Về tổng quan, Nghị định 310 quy định chi tiết các hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm và không lập hóa đơn, đồng thời nâng cao mức phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi trên. Trên thực tiễn, việc lập hóa đơn không đúng thời điểm và không lập hóa đơn là vấn đề doanh nghiệp thường xuyên gặp phải (dù “cố tình” hay “bất khả kháng”). Chính vì vậy, các doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý, quan tâm để thực hiện cho đúng quy định.

1. Không xử phạt đối với cá nhân không/chậm thông báo/cập nhật thay đổi thông tin đăng ký thuế theo căn cước công dân

Nghị định 310 kế thừa quy định tại Nghị định 125, theo đó, không xử phạt đối với cá nhân không thông báo hoặc thông báo thay đổi thông tin trên hồ sơ đăng ký thuế về địa chỉ người nộp thuế quá thời hạn quy định do thay đổi địa giới hành chính theo Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc Nghị quyết của Quốc hội; Cơ quan chi trả thu nhập chậm thông báo thay đổi thông tin khi người nộp thuế thu nhập cá nhân là các cá nhân ủy quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân có thay đổi thông tin theo thẻ căn cước, căn cước điện tử; Cá nhân không kinh doanh đã được cấp mã số thuế thu nhập cá nhân chậm thay đổi thông tin theo thẻ căn cước, căn cước điện tử

2. Người nộp thuế không bị áp dụng tình tiết tăng nặng “vi phạm nhiều lần” nếu thực hiện nhiều lần đối với một hành vi vi phạm về kê khai nghĩa vụ thuế trong cùng một ngày

Theo Nghị định 125, người nộp thuế cùng lúc thực hiện nhiều lần một hành vi vi phạm khi kê khai, nộp hồ sơ, nộp thuế sẽ bị coi là vi phạm nhiều lần và bị xử phạt đối với một hành vi nhưng với tình tiết tăng nặng.

Nghị định 310 kế thừa nguyên tắc xử phạt đối với một hành vi kê khai, nộp hồ sơ, nộp thuế có khung phạt tiền cao nhất trong số tất cả các lần vi phạm trong ngày, và không áp dụng “tình tiết tăng nặng” đối với hành vi này. Trên thực tế, việc kê khai sai trong một thời điểm/ một ngày thường xuất phát từ yếu tố kỹ thuật hoặc chuyên môn của cán bộ phụ trách thuế tại đơn vị nộp thuế. Do vậy, việc không áp dụng tình tiết tăng nặng sẽ giảm gánh nặng tài chính cho các đơn vị, đặc biệt là những doanh nghiệp nhỏ và vừa hoặc các hộ kinh doanh – thường không có bộ phận kế toán chuyên biệt hoặc năng lực của bộ phận kế toán bị hạn chế.

Đồng thời, Nghị định 310 đưa ra nguyên tắc xử lý đối với trường hợp một đơn vị thực hiện nhiều hành vi lập hoá đơn sai, không lập hoá đơn và bị xử phạt trong một vụ việc thì sẽ xử theo khung tiền phạt tương ứng với số lượng hoá đơn vi phạm. Điều này phù hợp với các quy định mới về xử phạt đối với các hành vi tương ứng mới được bổ sung tại Nghị định này.

3. Làm rõ hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin cho cơ quan thuế của tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng xử phạt

Nghị định 310 làm rõ một số hành vi vi phạm liên quan đến việc cung cấp thông tin của tổ chức, cá nhân cho cơ quan thuế thuộc đối tượng xử phạt, bao gồm:

a) Cung cấp thông tin không chính xác/ Không cung cấp thông tin liên quan đến tài sản, quyền, nghĩa vụ về tài sản của người nộp thuế do mình nắm giữ; thông tin, tài liệu liên quan đến xác định nghĩa vụ thuế của người nộp thuế theo quy định của pháp luật hoặc theo yêu cầu của cơ quan thuế;

b) Cung cấp thông tin không chính xác/ Không cung cấp thông tin liên quan đến tài khoản của người nộp thuế tại tổ chức tín dụng, kho bạc nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo quy định của pháp luật hoặc theo yêu cầu của cơ quan thuế;

c) Cung cấp thông tin không chính xác/ Không cung cấp thông tin liên quan đến tiền lương, tiền công hoặc thu nhập của người nộp thuế do mình nắm giữ theo quy định của pháp luật hoặc theo yêu cầu của cơ quan thuế;

d) Thông đồng, bao che người nộp thuế trốn thuế, không thực hiện quyết định cưỡng chế hành chính thuế.

Khung hình phạt đối với các hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin được giữ nguyên từ 6 -16 triệu đồng, tuy nhiên có phân biệt rõ ràng giữa 2 loại hành vi. Trong đó, hành vi cung cấp thông tin không chính xác sẽ chịu khung hình phạt từ 6 - 10 triệu đồng, còn hành vi không cung cấp thông tin hoặc thông đồng, bao che trốn thuế, không thực hiện quyết định cưỡng chế thuế sẽ chịu khung hình phạt từ 10 -16 triệu đồng.

4. Nâng mức phạt và bổ sung việc phân định các khung mức phạt rõ ràng đối với hành vi lập hoá đơn không đúng thời điểm và không lập hóa đơn

Nghị định 125 quy định mức phạt đối với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm chỉ từ phạt cảnh cáo đến phạt tiền tối đa 8.000.000 đồng và hành vi không lập hóa đơn phạt tiền đến tối đa 20.000.000 đồng; và không quy định rõ ràng các khung mức phạt cụ thể.

Nghị định 310 quy định theo hướng (+) nâng mức phạt cao hơn đáng kể so với Nghị định 125 (++) phân định rõ ràng các khung mức phạt cụ thể để làm căn cứ xử phạt (+++) về nguyên tắc, các hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm và không lập hóa đơn theo quy định pháp luật đều bị xử phạt (không phân biệt có dẫn đến chậm thực hiện nghĩa vụ thuế hay không), và (++++) quy định riêng các mức phạt đối với đối tượng áp dụng là các hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu; hàng hóa, dịch vụ dùng để cho, biếu, tặng, trao đổi, trả thay lương cho người lao động và tiêu dùng nội bộ (trừ hàng hóa luân chuyển nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất) (“Hàng Khuyến mại”); cụ thể:

Nghị định 310 có hiệu lực từ ngày 16/01/2026.

Việc chuyển tiếp được thực hiện như sau:

+ Trường hợp hành vi vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn đã kết thúc trước ngày Nghị định này có hiệu lực thì áp dụng quy định tại văn bản quy phạm pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn có hiệu lực tại thời điểm thực hiện hành vi vi phạm đó.

+ Trường hợp hành vi vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn đang được thực hiện trước ngày Nghị định này có hiệu lực và hành vi vi phạm hành chính đó được phát hiện sau ngày Nghị định này có hiệu lực thì áp dụng quy định tại Nghị định này.

+ Đối với các hành vi vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn đã bị xử phạt trước ngày Nghị định này có hiệu lực mà cá nhân, tổ chức còn khiếu nại, khởi kiện thì được giải quyết theo quy định của pháp luật xử phạt vi phạm hành chính về thuế và hóa đơn và các quy định pháp luật liên quan có hiệu lực tại thời điểm thực hiện hành vi vi phạm.