Ngày 27/6/2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết 222/2025/QH15 (“Nghị quyết 222”) quy định về Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam (“VIFC”). Nghị quyết 222 cho phép Chính phủ thành lập VIFC đặt tại Đà Nẵng và Tp. Hồ Chí Minh hội tụ các thành viên là các định chế tài chính và các đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ và cho phép các thành viên được áp dụng các cơ chế, chính sách ưu đãi đặc biệt, đặc thù chưa từng có tiền lệ.
1. Cơ chế hoạt động của VIFC:
- Chính phủ ban hành Nghị định về việc thành lập VIFC đặt tại Tp. Hồ Chí Minh và Tp. Đà Nẵng.
- Toàn bộ hoạt động của VIFC đặt dưới sự điều hành, giám sát, quản lý bởi 3 hệ thống cơ quan, tổ chức gồm:
+ Cơ quan điều hành;
+ Cơ quan giám sát;
+ Cơ quan giải quyết tranh chấp.
- Hệ thống cơ quan này thuộc VIFC, không trực thuộc chính quyền địa phương, độc lập với các bộ, ngành. Trong đó,
+ Cơ quan điều hành và Cơ quan giám sát được tổ chức tinh gọn, được áp dụng thủ tục hành chính đặc biệt, được ưu tiên áp dụng Quy chế hoạt động do cơ quan điều hành để giải quyết các vấn đề nằm trong Quy chế hoạt động này;
+ Trung tâm trọng tài quốc tế tại VIFC hoàn toàn độc lập với hệ thống các cơ quan tài phán hiện nay tại Việt Nam, Thành viên được lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp tại Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc VIFC và phán quyết của Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc VIFC được xác định là chung thẩm, có hiệu lực thi hành.
2. Thành viên của VIFC
- Tổ chức tài chính, quỹ đầu tư hoặc doanh nghiệp thuộc danh sách Fortune Global 500 do Tạp chí Fortune công bố, hoặc công ty mẹ trực tiếp của các tổ chức, quỹ, doanh nghiệp này, trừ các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm;
- Các tổ chức tài chính thuộc nhóm mười doanh nghiệp hàng đầu trong nước về vốn điều lệ trong từng lĩnh vực tương ứng, trừ lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm;
- Các tổ chức, doanh nghiệp đăng ký làm Thành viên của VIFC khi đáp ứng các tiêu chuẩn về năng lực tài chính, uy tín và có lĩnh vực hoạt động phù hợp với định hướng phát triển của VIFC.
- Các hiện diện của ngân hàng nước ngoài, ngân hàng thương mại Việt Nam, tổ chức chứng khoán và doanh nghiệp bảo hiểm.
Thành viên VIFC được cấp mã số định danh riêng tương đương với mã số doanh nghiệp và được ghi nhận vào Sổ đăng ký Thành viên của IFC.
3. Đặc quyền của thành viên VIFC và nhà đầu tư nước ngoài:
a) Đặc quyền của thành viên:
- Được huy động vốn quốc tế (từ các tổ chức, cá nhân ngoài lãnh thổ Việt Nam, người không cư trú) mà không cần phải xin phép cơ quan quản lý, chỉ cần phải thực hiện nghĩa vụ báo cáo, khai báo thông tin. Các khoản nợ này không tính vào nợ nước ngoài của quốc gia trong điều hành, giám sát các chỉ tiêu an toàn nợ nước ngoài;
- Được tự do đầu tư, kinh doanh với tổ chức, cá nhân ngoài lãnh thổ Việt Nam, người không cư trú hoặc thành viên khác theo giấy phép được cấp;
- Được lựa chọn áp dụng Chuẩn mực quốc tế về kế toán (IAS/IFRS) hoặc các nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung của các quốc gia khác. Trường hợp các chủ thể đã lựa chọn áp dụng Chuẩn mực kế toán khác với Chuẩn mực kế toán Việt Nam thì không phải lập báo cáo tài chính theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam;
b) Đặc quyền của Nhà đầu tư nước ngoài:
- Không bị hạn chế tỷ lệ sở hữu: được sở hữu toàn bộ hoặc một phần cổ phần/phần vốn góp của thành viên VIFC;
- Được thành lập tổ chức kinh tế trong VIFC mà không cần phải có dự án đầu tư và không phải thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư/chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án trong VIFC. Sau khi được thành lập, tổ chức kinh tế thực hiện thủ tục đầu tư theo quy định. Đây cũng là nội dung đang được đưa vào dự thảo Luật Đầu tư đã được ATA cập nhật tại bản tin ngày 15/09/2025 tại bài viết: DỰ THẢO LUẬT ĐẦU TƯ KINH DOANH MỚI: ĐƠN GIẢN HÓA TRÌNH TỰ, THỦ TỤC TRONG ĐẦU TƯ KINH DOANH
- Không phải thực hiện thủ tục đăng ký góp vốn/mua cổ phần/ mua phần vốn góp mà chỉ cần thực hiện thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp (trừ lĩnh vực ngân hàng).
4. Các chính sách ưu đãi đặc thù áp dụng cho VIFC và thành viên VIFC
a) Được tự do giao dịch ngoại hối:
- Tự do giao dịch ngoại hối đối với các giao dịch giữa các thành viên VIFC và giữa thành viên VIFC với tổ chức, cá nhân ở nước ngoài.
- Thành viên được vay vốn bằng ngoại tệ từ tổ chức, cá nhân nước ngoài và chỉ cần thực hiện chế độ báo cáo, khai báo thông tin.
- Thành viên được cho các tổ chức trên lãnh thổ Việt Nam không phải thành viên vay bằng ngoại tệ;
- Khi chuyển tiền để thực hiện hoạt động đầu tư, cho vay từ VIFC ra nước ngoài, Thành viên do nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn điều lệ không phải tuân thủ các quy định về thủ tục hành chính liên quan đến quản lý ngoại hối;
b) Được áp dụng thử nghiệm các mô hình kinh doanh mà pháp luật chưa có quy định:
- Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được huy động vốn bằng cơ chế gọi vốn cộng đồng hoặc cơ chế chào bán riêng lẻ thông qua nền tảng huy động vốn của tổ chức được cấp phép của VIFC.
- Được áp dụng chính sách tài chính thử nghiệm có kiểm soát và thực hiện dưới hình thức cho phép có thời hạn đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mà pháp luật chưa có quy định.
c) Được áp dụng chính sách ưu đãi thuế vượt trội
- Thuế thu nhập doanh nghiệp (Thuế TNDN)
+ Dự án mới thuộc ngành nghề ưu tiên phát triển vào VIFC: áp dụng thuế suất 10% trong 30 năm, miễn thuế tối đa không quá 04 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 09 năm tiếp theo;
+ Dự án mới không thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển vào VIFC: áp dụng thuế suất 15% trong thời gian 15 năm, miễn thuế tối đa không quá 02 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 04 năm tiếp theo;
Đây là những ưu đãi đặc biệt, không chỉ so với mức thuế TNDN phổ thông tại nước ta (20%) mà thậm chí còn hơn cả mức ưu đãi áp dụng cho dự án đầu tư mới tại vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn (mức thuế suất 10% tối đa là 15 năm cho các ngành ưu tiên và miễn thuế 4 năm, giảm 50% trong 9 năm tiếp theo).
- Thuế thu nhập cá nhân (Thuế TNCN)
+ Nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học và người có trình độ chuyên môn cao làm việc tại VIFC (bao gồm cả người Việt Nam và người nước ngoài): Miễn thuế TNCN đối với tiền lương, tiền công có được từ công việc tại VIFC đến hết năm 2030.
+ Cá nhân có thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, vốn góp, quyền góp vốn vào thành viên của VIFC: Miễn thuế TNCN đến hết năm 2030.
- Được miễn nhiều thủ tục về lao động và hưởng nhiều ưu đãi về bảo hiểm, an sinh xã hội dành cho người lao động
+ Được cấp thị thực, thẻ tạm trú thời hạn đến 10 năm hoặc thẻ thường trú đối với người nước ngoài là nhà đầu tư quan trọng, chuyên gia, nhà quản lý, người lao động có trình độ cao làm việc tại VIFC và thành viên gia đình đi cùng.
+ Người nước ngoài làm việc tại VIFC được miễn giấy phép lao động nếu đáp ứng tiêu chuẩn chuyên môn theo quy định.
+ Thành viên VIFC được chủ động tuyển dụng lao động nước ngoài mà không bị giới hạn tỷ lệ lao động nước ngoài, không phải thực hiện thủ tục xác định nhu cầu sử dụng người lao động nước ngoài và không phải thông báo tuyển dụng người lao động Việt Nam vào các vị trí dự kiến tuyển dụng người lao động nước ngoài;
+ Đối với lao động nước ngoài tại VIFC nếu đã tham gia bảo hiểm xã hội, y tế, và thất nghiệp tương tự ở nước ngoài có thể được miễn một phần đóng góp bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam.
+ Tp. HCM và Đà Nẵng được dành quỹ đất và ngân sách để đầu tư phát triển khu nhà ở cho người lao động gần VIFC.
5. Miễn truy cứu trách nhiệm cho các cá nhân có liên quan khi xây dựng và triển khai Nghị quyết:
- Tổ chức, cá nhân tham gia thử nghiệm có kiểm soát, cơ quan quản lý và người giám sát thử nghiệm có kiểm soát được miễn trừ trách nhiệm hành chính, kỷ luật và dân sự đối với Nhà nước nếu gây thiệt hại cho Nhà nước trong quá trình thử nghiệm do nguyên nhân khách quan nếu tuân thủ đúng quy trình thử nghiệm. Trường hợp gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân khác, bên thử nghiệm phải bồi thường theo quy định của pháp luật; được xem xét hỗ trợ một phần chi phí bồi thường từ ngân sách của tp. Hồ Chí Minh và tp. Đà Nẵng tùy mức độ thiệt hại và khả năng ngân sách.
- Những cán bộ, công chức, viên chức tham gia xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách quy định tại Nghị quyết này và các văn bản hướng dẫn thi hành được xem xét loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm theo quy định.
Nghị quyết 222 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/9/2025.
Sau 05 năm thực hiện, Chính phủ báo cáo về kết quả thực hiện Nghị quyết 222 và đề xuất ban hành Luật về Trung Tâm Tài Chính Quốc Tế./.
Bình luận: