Ngày 11/09/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 112/2024/NĐ-CP quy định chi tiết về đất trồng lúa (“Nghị định 112”) thay thế cho Nghị định 35/2015/NĐ-CP (“Nghị định 35”). Do vai trò quan trọng của việc trồng lúa đối với vấn đề đảm bảo an ninh lương thực của nước ta, Nghị định 112 bổ sung các quy định cụ thể nhằm bảo vệ và phát triển đất trồng lúa theo hướng bền vững và hiệu quả. Theo đó, Nghị định 112 cũng có nhiều quy định theo hướng tăng cường nghĩa vụ đối với chủ đầu tư dự án xây dựng công trình trên đất trồng lúa, cụ thể như sau:
1. Chủ đầu tư phải xin chấp thuận Phương án sử dụng tầng đất mặt trước khi chính thức nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp
Nghị định 112 quy định theo hướng Phương án sử dụng tầng đất mặt là thủ tục pháp lý độc lập do chủ đầu tư thực hiện và phải được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (đối với trường hợp công trình có diện tích đất chuyên trồng lúa trên địa bàn 2 huyện trở lên) hoặc Ủy ban nhân dân cấp huyện chấp thuận. Phương án sử dụng tầng đất mặt được chấp thuận là thành phần hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp (thay vì trước đây, phương án này chỉ cần lập, nộp và sẽ được xem xét cùng với các tài liệu còn lại trong bộ hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất).
Việc tách riêng thủ tục xin phê duyệt Phương án sử dụng tầng đất mặt cho thấy tầm quan trọng của phương án và yêu cầu chủ đầu tư dự án cần có những biện pháp phù hợp nhằm bảo vệ đất khi đăng ký chuyển đổi đất trồng lúa sang các mục đích phi nông nghiệp.
2. Chủ đầu tư dự án nông nghiệp phải tuân thủ các điều kiện chặt chẽ khi xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên đất trồng lúa
Nghị định 112 yêu cầu công trình xây dựng phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên đất trồng lúa đảm bảo tuân thủ các điều kiện:
- Không làm ảnh hưởng đến công trình thủy lợi, công trình đê điều, giao thông nội đồng, diện tích đất trồng lúa liền kề;
- Công trình chỉ được xây dựng 01 tầng, không được xây dựng tầng hầm;
- Khu vực đất trồng lúa được phép xây dựng công trình phải tập trung, có diện tích tối thiểu từ 50 ha;
- Công trình phục vụ theo mục đích được quy định.
Tuy nhiên, Nghị định 112 cũng quy định rõ, chủ đầu tư xây dựng công trình nêu trên không phải thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất và đất đã xây dựng công trình vẫn được thống kê là đất trồng lúa.
3. Nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư khi được chuyển đổi đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp
Nhìn chung, Nghị định 112 kế thừa tinh thần Nghị định 35 khi quy định người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất vào mục đích phi nông nghiệp phải thực hiện kê khai diện tích đất chuyên trồng lúa và nộp tiền để bảo vệ, phát triển đất trồng lúa. Tuy nhiên, Nghị định 112 quy định rõ ràng hơn mốc thực hiện các thủ tục và cả chế tài khi vi phạm nghĩa vụ tài chính, cụ thể:
+ Trong thời gian 07 ngày kể từ ngày nhận quyết định giao đất, cho thuê đất, chủ đầu tư gửi Bản kê khai diện tích đất chuyên trồng lúa đến cơ quan tài nguyên và môi trường cấp huyện hoặc cơ quan tài nguyên và môi trường cấp tỉnh (đối với công trình có diện tích đất chuyên trồng lúa trên địa bàn 2 huyện trở lên) đề nghị xác định diện tích đất chuyên trồng lúa phải nộp tiền. Cơ quan tài nguyên và môi trường sẽ xác định diện tích đất và chuyển sang cho cơ quan tài chính cùng cấp để xác định số tiền phải nộp.
+ Trong thời hạn 30 ngày, chủ đầu tư thực hiện trách nhiệm nộp tiền theo thông báo của cơ quan tài chính.
+ Quá thời hạn trên mà chưa hoàn thành việc nộp tiền trừ trường hợp bất khả kháng như bị thiệt hại vật chất do gặp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hỏa hoạn, tai nạn bất ngờ, chủ đầu tư phải nộp thêm tiền chậm nộp theo mức: 0,03%/ngày tính trên số tiền chậm nộp;
Nghị định 112 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 11/09/2024./.
Bình luận: